Frapelia Nation

γράφει ο Στάθης Σ.





Φραπελιά.

Ω της ξεφτίλας!

Αγιο δένδρο κάποτε η ελιά. Την προστάτευε η θεά της και το δένδρο κέρδιζε με τη χάρη της πόλεις, χαρίζοντας στους ανθρώπους βίο πιο κοντινόν στους θεούς.

Ελιές των αγρών, τις ύμνησαν οι ρίμες των ποιητών -ελίτσες της όλβιας Μεσογαίας και της ανεμάλαφρης Λακωνίας- τις χάιδεψαν οι απαλές παλάμες των παιδιών και με τα κλαριά τους στεφανώθηκαν οι έφηβοι χιλιάδες χρόνια. Ωραίες εποχές πριν από τη μοναξιά, όταν ανάμεσα στους ανθρώπους κατοικούσαν οι θεοί και οι μύθοι.

Το στάρι, αλεύρι

το αμπέλι, ο οίνος

και η ελιά, το λάδι

ιερά πράγματα κάποτε· σεβαστά, περιωπής, αξίας.

Και οι άνθρωποι που καταγίνονταν με αυτά, σεβαστοί επίσης - οι γεωργοί, έστησαν δημοκρατίες, τάισαν τα γράμματα, ουδένα απ' όλα αυτά σήμερα έχει κάποιαν αξία.

Φυτοζωούν δίπλα στα δένδρα τους οι γεωργοί.

Μαζί τους μαραίνονται, φυλλορροούν και εκριζώνονται οι γεωργοί - κοινώς, αγρότες.

Σιγά μη δώσει δίφραγκο η Ελλάδα για το λάδι - να πουλήσει λάδι στην Κίνα, λάδι στη Γερμανία, λάδι στις ΗΠΑ, λάδι παντού, σιγά μην πουλήσει λάδι η Ελλάδα

αέρα πουλάει

να 'κονομάνε οι αεριτζήδες, ποιος τους γαμεί τους γεωργούς; τους οινοποιούς, τους πάσης φύσεως παραγωγούς.

Σιγά μην πουλήσει κρασί η Ελλάδα!

Σιγά μην αναδείξει τα αρχαία της κλήματα, τους μύθους και τις ιστορίες του οίνου, σιγά μη φύγει πάλι ο Σαμιώτικος για τη Μόσχα ή το Λονδίνο

δεν κυβερνάνε γεωργοί αυτή τη χώρα, την κυβερνούν οι ...εκπρόσωποί τους.

Αυτοί που τόσον ωραία σιγά σιγά κι ανεπαισθήτως τους αφανίζουν.

Πόσο θαυμάζω τους γιάππηδες των ΜΜΕ όταν εξηγούν στους γεωργούς ότι πια περισσεύουν! ότι «τι να κάνουμε, αυτά λέει η Ενωση»! αχ πόσο ωραία δουλεύουν οι λεχρίτες την εργασία! αντί να της ανοίξουν δρόμο να φτάσει το λάδι στην Κίνα, πουλάνε αέρα οι άχρηστοι και πίνουν αίμα με τόνικ.

.........................................................

Ο παππούς μου ο Στάθης είχε γη, περιβόλια, αμπέλια, λιοστάσια, μύλο και λιτρουβιό.

Τα δούλεψαν οι γιοι του Χρήστος, Νιόνιος, Τάσης και Πάνος. Νυφούλες φυτεύανε τις ελιές. Φυλλορρόησαν με τα χρόνια τα περιβόλια, ξεκουρβουλώσαμε τα αμπέλια.

Τώρα το λιτρουβιό το δουλεύει,τρίτη πια γενιά, ο εξάδελφος Στάθης, ο γιος του Τάσης και ώς λίγα χρόνια πριν ο αδελφός του Μέλτης.

Στις δέκα χρονιές τη μία φέρνει λεφτά το λιτρουβιό. Να ξεχρεώσει τις υπόλοιπες εννιά. Τις άλλες δουλεύει για το λάδι της οικογένειας - τρεις ντενεκέδες εγώ, τρεισήμισι το αδερφάκι μου (που πάντα με ρίχνει για λόγους αρχής) και το αγουρόλαδο η θεία Φωτούλα.

Δεν κάνει προκοπή ο παραγωγός.

Θυμάμαι τον πατέρα μου. Εφευγε αρχές κάθε χειμώνα -σαν να μετανάστευε- για να πάει να δουλέψει το λιτρουβιό. Δούλευε με τα αδέλφια του και τους εργάτες 24 ώρες το 24ωρο σε βάρδιες και γύριζε σπίτι μετά τις γιορτές (αν η χρονιά είχε πάει καλά κι είχε «βεντέμα») βουτηγμένος στο λάδι και το λιοκόκκι - τρεις μέρες τον έπλενε η μαμά να τον ξαναημερέψει.

Συχνά, χρονιά τη χρονιά, στις διακοπές των Χριστουγέννων πηγαίναμε στο λιοτρίβι κι εμείς να δούμε τον μπαμπά - πιο προκομμένος ο αδερφός μου Γιώργος βοήθαγε στη δουλειά, στο φορτηγό με τον εξάδελφο Στάθη οδηγό, στο πήγαινε-ελα στα χωριά, να 'ρθουν τσουβάλι οι ελιές να φύγει βατσέλι το λάδι, μέσα στη βροχή, τη λάσπη και τον χιονιά, με τις ζημιές του φορτηγού νταλκά - η αφεντιά μου ψιλολούφαρε στο τζάκι· έτρωγα ξεροψημένο ψωμάκι απ' τη φωτιά που θέρμαινε τα νερά, βουτηγμένο στο φρέσκο λάδι απ' τον διαχωριστήρα - σπονδή στη θεά θα έλεγα σήμερα, τότε απλώς άκουγα πολλές χωριάτικες ιστορίες των πελατών, καθώς αργοέπιναν το κρασί τους, περιμένοντας να βγει το λάδι τους, ιστορίες εύθυμες, άγριες, πονηρές

η ατέλειωτη ραψωδία των ανθρώπινων.

Τώρα φραπελιά.

Απ' το μάζεμα της ελιάς στο μάδημα.

Θα περάσει κι αυτό, θα ξεχαστεί. Αλλά μου μένει ένα σφίξιμο στην καρδιά. Οχι για το άγιο δένδρο, όχι για τις ελιές της Μεσσηνίας που αγναντεύουν το πέλαγος, ούτε για τις ελίτσες που φωλιάζουν ανάμεσα στους ήπιους λόφους της Ηλείας και τις πλαγιές της Γορτυνίας. Πολλούς γελοίους έχουν δει τα δένδρα αυτά να έρχονται και να παρέρχονται. Αλλο με σφίγγει. Που το δικό μας στέρφο το κεντρίζουμε στα δένδρα.

Το στέρφο του γιάππη που κουμαντάρει τις τιμές και το στέρφο της μαλάκως που βεβηλώνει την αύρα της ελιάς σε φραπελιά...

Ας είναι.

Το ίδιο μαζεύονται οι χωρικοί και στα σημερινά λιτρουβιά όχι γύρω απ' τις φωτιές που θερμαίνουν τα νερά, αλλά γύρω απ' τις σόμπες. Ομως οι ιστορίες τους έχουν λιγότερο να κάνουν με στοιχειά και ακόλαστες χήρες, όσο με πιστωτικές κάρτες και χρέη. Ας είναι. Ξέρει η ζωή...


ΣΤΑΘΗΣ Σ.